Rasa koni huculskich
Nazwa tych koni wywodzi się z od górali Hucułów - ludności o specyficznej kulturze, dla których konie stanowiły niezastąpioną pomoc w życiu codziennym.
Pracowały zarówno w zaprzęgu, pod siodłem i jako konie juczne. Wykorzystywano je do ciężkiej pracy w gospodarstwie rolnym, przy pracach leśnych oraz w wojsku do przenoszenia uzbrojenia i ekwipunku.
Pracowały zarówno w zaprzęgu, pod siodłem i jako konie juczne. Wykorzystywano je do ciężkiej pracy w gospodarstwie rolnym, przy pracach leśnych oraz w wojsku do przenoszenia uzbrojenia i ekwipunku.
Pochodzenie rasy
Pochodzenie koni huculskich nie jest do końca zbadane. Można przypuszczać, że pierwsza wzmianka o koniach huculskich pochodzi z 1603 roku, gdzie Dorohostajski, w opublikowanej
„Hippice…”, wspominał o koniach górskich z Karpat. Jednak nazwa „hucuł”, jak podaje Starzewski, została pierwszy raz użyta przez Schwarzneckera, który opisał konie huculskie jako krótkonożne, szerokie w piersiach i długie w tułowiu. Wspomniał on również o dzielności i dużej wytrwałości tych koni w terenie górskim.
To właśnie ostry klimat gór, uboga pasza, prymitywne warunkibytowania miały ogromny wpływ na kształtowanie się tej rasy. U tych koni możemy doszukać się cech koni tatarskich, noryckich, koni Przewalskiego, a także koni orientalnych. W 1856 roku w Łuczynie, w oddziale Państwowej Stadniny Koni Radowce, zaczęto gromadzić konie górskie. Od 1873 roku były to już na pewno konie rasy huculskiej. Pierwsza wystawa tej rasy odbyła się w Żabiem w 1899 roku. W roku 1925 miało miejsce pierwsze w niepodległej Polsce premiowanie koni rasy huculskiej oraz powstanie Polskiego Związku Hodowców Koni.
Charakterystyka
Konie huculskie charakteryzują się zrównoważonym temperamentem, silnym instynktem stadnym, wysoką płodnością. Warto wspomnieć, że klacze są bardzo dobrymi matkami. Niewybredność i bardzo dobre wykorzystywanie paszy sprawiają, że doskonale adaptują się one do nowych
warunków. Konie te również wykazują bardzo dużą i autentyczną chęć kontaktu z człowiekiem.
Charakteryzują się wysoką inteligencją i wytrwałością w pracy.
Hucuły mają ustalony określony wzorzec biometryczny:
• wzrost w kłębie: 135–145 cm u ogierów, 132–143 cm u klaczy;
• obwód nadpęcia, w zależności od płci, w granicach 17–20 cm u ogierów i 16–19 cm u klaczy;
• obwód klatki piersiowej powinien być co najmniej o 30 cm większy od wysokości w kłębie.
W budowie koni huculskich zwraca uwagę głowa – dość ciężka, o różnym profilu, szerokim czole, z grubą, nisko osadzoną szyją. Silny, długi i szeroki tułów o długich i wyjątkowo dobrze wysklepionych żebrach oraz szeroka i umięśniona klatka piersiowa. Grzbiet długi, prosty lub nieco wklęsły, ale mocny. Kłąb niewysoki, wyraźnie zarysowany. Zad tych koni jest bardzo silny i umięśniony. Kończyny kościste, bardzo mocne, o dobrze wykształconych nadgarstkach. Kopyta są niewielkie ale bardzo twarde. Ruch tych koni jest dynamiczny, a skrócenie chodów wynika z budowy anatomicznej i warunków użytkowania tej rasy.
Dopuszczalne maści to: gniada, myszata, srokata, kara, wilczata, bułana. Pożądana jest ciemna pręga grzbietowa, pręgowanie kończyn, łopatki i kłębu, natomiast tzw. odmiany, czyli białe plamy sierści, głównie na kończynach bądź głowie, nie są pożądane.
Zachowawcza Hodowla Konia Huculskiego w Wołosatem
Powstała w 1993 roku. Klacze zostały zakupione z prywatnej hodowli oraz Państwowej Stadniny Koni w Siarach. Zasadniczym celem hodowli koni huculskich w Bieszczadzkim Parku Narodowym jest utrzymanie wysokiej zmienności genetycznej, stabilizacja wzorca rasowego przy zachowaniu cech psychicznych i morfologicznych oraz doskonalenie cech związanych z użytkowaniem. Uzyskiwane jest to poprzez właściwy dobór osobników do rozrodu i selekcję.
Selekcja przeprowadzana jest w kilku etapach:
- pierwszym jest analiza rodowodowa,
- drugim – ocena cech budowy i rozwoju fizycznego,
- trzecim – ocena wartości użytkowej.
W stadninie, spośród 14 występujących w Polce rodzin żeńskich, utrzymywane są klacze reprezentujące cztery z nich: Agatkę, Bajkałkę, Wołgę i Wyderkę. Do rozrodu dobierane są ogiery z hodowli państwowej lub hodowli prywatnych. Reproduktory, których używano w stadninie w Wołosatem, reprezentują wszystkie linie męskie, występujące w polskiej hodowli, tj.: Gorala, Gurgula, Hrobego, Ousora, Pietrosu, Polana oraz Prislopa.
Konie huculskie sprzedawane są na corocznych aukcjach organizowanych w stadninie. Są wykorzystywane nie tylko w hodowli, ale także w rekreacji, do hipoterapii oraz do sportu. Wiele hucułów, pochodzących z hodowli Bieszczadzkiego Parku Narodowego, uzyskuje wysokie lokaty w czempionatach i na próbach dzielności.
Rola konia huculskiego w BdPN
Hodowla konia huculskiego w Bieszczadzkim Parku Narodowym wspomaga działania z zakresu ochrony czynnej ekosystemów nieleśnych, głównie poprzez wypas i koszenie. Koszenia mechaniczne mają na celu utrzymywać półnaturalne zbiorowiska łąkowe i ziołorośla. Siano pozyskiwane z łąk w dolinie Wołosatego i w dolinie górnego Sanu to doskonałej jakości pasza objętościowa, którą karmione jest stado hucułów.
Wypas koni huculskich gwarantuje utrzymanie pastwisk, nie pozwalając na ekspansję wybiórczych gatunków roślin. Coroczne nawożenie łąk obornikiem, który jest naturalnym nawozem, pozytywnie wpływa na ich bioróżnorodność.
Wypas koni huculskich gwarantuje utrzymanie pastwisk, nie pozwalając na ekspansję wybiórczych gatunków roślin. Coroczne nawożenie łąk obornikiem, który jest naturalnym nawozem, pozytywnie wpływa na ich bioróżnorodność.
Cykl życia w stadninie
Rok w stadninie rozpoczyna sezon wyźrebień – narodziny źrebiąt trwają od lutego do maja. W tym czasie również prowadzony jest rozród. Maj to miesiąc, kiedy dni stają się coraz dłuższe, a na pastwiskach pojawia się soczysta trawa – to ulubiony moment wszystkich hucułów, które po zimie nie mogą doczekać się sezonu pastwiskowego. Wiosna to również czas, kiedy młode konie przyuczane są do pracy pod siodłem lub w zaprzęgu.
Latem całe stado hodowlane przebywa dalej na pastwiskach, a w stajni zostaje tylko kilka koni użytkowanych w turystyce.
Wraz z jesiennym ochłodzeniem, kiedy źrebięta osiągają wiek 6 miesięcy i są odsadzane od matek, ogierki zostają przewiezione do Stanicy Konia Huculskiego w dolinie górnego Sanu, gdzie czekają na nie rozległe pastwiska, a klaczki zostają w Wołosatem.
Zimę hucuły spędzają na wybiegach, gdzie dokarmiane są sianem. Porośnięte gęstą zimową sierścią oczekują nadejścia wiosny…