A co może nas spotkać na samym szlaku?
Poniżej przedstawiamy opis warunków terenowych i pogodowych oraz listę najczęściej występujących zagrożeń:
Poniżej przedstawiamy opis warunków terenowych i pogodowych oraz listę najczęściej występujących zagrożeń:
WARUNKI TERENOWE I POGODOWE
Bez względu na porę roku, planując wyjście w góry zawsze musimy liczyć się z możliwością wystąpienia gwałtownej zmiany pogody. Zmianę taką należy uwzględnić przy planowaniu trasy oraz pakowaniu ekwipunku na wyjście.
Burze: na terenie Bieszczadów najczęściej występują w miesiącu lipcu ale mogą się zdarzyć również późnym latem i wiosną, dlatego każdorazowo przed wyjściem na szlak sprawdzamy warunki pogodowe i prognozę. Jeśli będąc na szlaku zauważymy, że warunki pogodowe się zmieniają należy od razu wybrać najkrótszą drogę zejścia w dolinę. Burze najczęściej występują w godzinach popołudniowych, więc latem najlepiej jest planować wyjścia o godzinach wczesno-porannych. Bezwzględnie, podczas burzy, nie możemy przebywać na kopułach szczytowych, przy ciekach wodnych, gromadzić się oraz szukać schronienia pod drzewami. Zaskoczeni przez burzę powinnyśmy zejść w niższą lokalizację, usiąść na plecaku z podkulonymi nogami i zabezpieczyć się przed wychłodzeniem od deszczu (pamiętajmy o zabezpieczeniu telefonu przed zalaniem). Należy również oddalić się od wszelkich metalowych elementów i zabezpieczeń jakie występują np. na Tarnicy, Smereku, Haliczu czy przy schronie na Połoninie Wetlińskiej. Burza nie jest pięknym spektaklem, porażenie piorunem w górach może być śmiertelne. Na szlakach i przy parkingach znajdują się deszczochrony, których lokalizacja widoczna jest na mapce.
Wiatr: wychodząc w góry zakładamy, że na szczycie będzie wiał silny wiatr. Bez względu na to czy w dolinie odczuwalny jest wiatr, w lokalizacjach otwartych powyżej górnej granicy lasu warunki mogą być diametralnie różne dlatego koniecznie należy przewidzieć zabranie ze sobą odzieży ochronnej (kurtki przeciwdeszczowej/przeciwwiatrowej, czapki, komina, okularów ochronnych). Podmuchy w okresie letnim mogą dochodzić do 140 km/h - tak silnie wiejący wiatr nie tylko znacząco utrudnia wędrówkę ale może być również niebezpieczny. Szczególnie ważne jest, aby przy silnym wietrze nie przebywać w piętrze leśnym gdzie może dojść do powalenia drzewa lub obłamania gałęzi, która upadnie na szlak. Przy niższych temperaturach silnie wiejący wiatr będzie czynnikiem wychładzającym co również należy postrzegać jako ryzyko przy planowaniu dłuższych tras. W okresie zimowym wiatr powoduje zawianie szlaku, tworzy trudne do pokonania nawisy śnieżne powyżej górnej granicy lasu oraz ogranicza widoczność przez zadymki śnieżne. Wpływa on także na zwiększenie ryzyka lawinowego.
Niska temperatura: aby zapewnić sobie komfort cieplny należy właściwie dobrać odzież i zaplanować wyjście. Warto stosować ubiór warstwowy - na podejściu unikamy przegrzania i spocenia, natomiast wychodząc powyżej górnej granicy lasu chronimy rozgrzane ciało przed nadmierną utratą ciepła i przewianiem. Temperatury na szczycie są zazwyczaj niższe niż te w dolinie. Temperatura odczuwalna jest również niższa przy wiejącym wietrze - im niższa temperatura i silniejszy wiatr tym temperatura odczuwalna będzie niższa. Różnice pomiędzy temperaturą faktyczną a tą odczuwalną mogą dochodzić nawet do 15 °C.
Wysoka temperatura: szczególnie niebezpieczna jest w okresie letnim gdy marsz w pełnym słońcu bez odpowiedniego nakrycia głowy może być przyczyną udaru słonecznego. Wysoka temperatura może być również bardzo niebezpieczna dla osób starszych, dzieci oraz osób z chorobami krążenia i serca. W okresie letnim należy unikać wychodzenia w góry podczas upałów lub planować wędrówkę ruszając na szlak o wczesnych godzinach porannych. Bezwzględnie należy zabezpieczyć się w odpowiednią ilość wody lub elektrolitów (min. 1,5 l/na osobę). Pamiętajmy, że wychodząc powyżej górnej granicy lasu znajdziemy się na terenie otwartym, na którym miejsca zacienione występują bardzo sporadycznie.
Mgła: występowanie mgły nie jest zależne od pory roku i utrudnienia z nią związane mogą występować przez cały rok. Pojawienie się mgły może doprowadzić do zagubienia drogi. Zmniejsza ona możliwość orientacji w terenie co bywa szczególnie niebezpieczne zimą śnieg i mgła tworzą jedno białe tło bez punktów odniesienia w terenie. W przypadku zagubienia we mgle należy ustalić kierunek, z którego przyszliśmy i odnaleźć ostatni mijany znak na szlaku. Strefy połoninowe na terenie parku posiadają oznakowania w postaci czerwonych numerowanych tyczek. W razie zagubienia należy zadzwonić na nr alarmowy podając nr znajdujący się na tyczce. Dodatkowe oznakowanie zastosowano na polanach śródleśnych gdzie przy wyjściu z lasu umieszczane są strzałki kierunkowe określające kierunek przebiegu szlaku.
Pokrywa śnieżna: może występować w najróżniejszych postaciach. Świeży opad śniegu przy niskich temperaturach jest lekki, przy wyższych temperaturach śnieg taki staje się ciężki i mokry co bardzo utrudnia i wydłuża wędrówkę na szlaku. Szlaki na terenie Parku nie są przecierane. Jeśli natrafimy na szlak z mokrym nieprzetartym śniegiem należy ocenić własne siły i rozważyć skrócenie trasy lub powrót. Przy dłuższym okresie bez opadów szlaki są najczęściej przedeptane ale miejscami na stromych podejściach mogą być wyjątkowo śliskie i niebezpieczne. Specyfika pokrywy śnieżnej może się różnicować w ciągu doby. Rano najczęściej mamy do czynienia ze zmarzniętym, twardym śniegiem, natomiast słońce operujące w ciągu dnia może spowodować, że ta sama pokrywa śnieżna po południu będzie mokra i grząska. Różnice w pokrywie śnieżnej mogą być również zależne od zacienienia (w obszarach zacienionych dłużej utrzymuje się zmarznięta pokrywa). Płaty zmarzniętego śniegu są śliskie, a upadek na nich może skutkować urazem fizycznym.
Pakując wyposażenie w góry warto zabrać raczki i kijki, a na świeży śnieg rakiety lub narty skiturowe.
Lawiny: na terenie Parku najczęstsze są lawiny deskowe. Komunikat lawinowy jest uaktualniany zgodnie z danymi publikowanymi przez GOPR. Zejście lawiny jest najczęściej spowodowane przez osoby, które poruszają się poza wyznakowanymi szlakami turystycznymi (dochodzi wtedy do naruszenia równowagi mas śnieżnych). Każdorazowo wybierając się zimą do Parku należy zapoznać się z treścią komunikatu turystycznego, prognozą pogody oraz aktualnym komunikatem lawinowym publikowanym przez GOPR
Stopnie zagrożenia lawinowego. I stopień – zagrożenie lawinowe nieznaczne; II stopień – umiarkowane; III stopień – znaczne; IV stopień – duże; V stopień – bardzo duże zagrożenie lawinowe.
Błoto: czyli nieoficjalny synonim Bieszczadów. Opady trwające dłużej niż dwa dni powodują rozmiękczenie struktury gleby. Szlaki stają się wtedy śliskie i wymagają większej uwagi podczas schodzenia i podchodzenia na stromych podejściach. Poślizgnięcie na błocie może spowodować niebezpieczny w skutkach upadek. Śliskie i niebezpieczne stają się również różne elementy zabezpieczające na szlaku takie jak dylowanki (kładki drewniane), mostki czy progi przeciwerozyjne. Wychodząc na szlak po deszczu zawsze musimy posiadać odpowiednie obuwie terenowe, pomocne w takich warunkach są również kijki. Jeśli mamy problemy z równowagą nie powinniśmy wchodzić na śliskie szlaki.
Dzikie zwierzęta na terenie Parku: przebywanie na terenie Parku w godzinach wczesno-porannych lub nocnych może skutkować natknięciem się na niedźwiedzia. Dokarmianie lisów oraz jeleni przez turystów powoduje sytuacje konfliktowe, w których dzikie zwierzęta synatropizują się, przestają bać się obecności człowieka i w pewnych sytuacjach szukają kontaktu. Próba pogłaskania lisa w trakcie dokarmiania może zakończyć się bolesnym pogryzieniem! W gminach sąsiadujących z Parkiem odnotowywano przypadki wścieklizny.
NAJWAŻNIEJSZE ZASADY BEZPIECZEŃSTWA W BIESZCZADZKIM PARKU NARODOWYM:
Dokładnie planuj trasę tak, aby nie zabrakło Ci sił, nawet przy nagłej zmianie pogody. Trasę planuj z uwzględnieniem pory roku, długości dnia oraz własnych możliwości kondycyjnych. Wychodząc na szlak sprawdź jego długość, prognozowany czas przejścia, ilość przewyższeń oraz dostępne miejsca schronienia.
Sprawdzaj prognozę pogody, aktualne komunikaty turystyczne na stronie Parku oraz komunikaty GOPR. Jeśli prognozy pogody są niekorzystne zrezygnuj z wędrówki. Przed wyjściem na szlak powiadom kogoś z bliskich o planowanym wyjściu i trasie.
Pakując plecak nie zapominaj o zabraniu odpowiedniej do zaplanowanej wędrówki ilości prowiantu i wody. W plecaku powinna znajdować się również podstawowa apteczka, latarka, powerbank, okulary przeciwsłoneczne oraz mapa. Zabierz też ze sobą: krem przeciwsłoneczny, koszulkę i skarpety na zmianę, komin, rękawiczki i czapkę.
Zawsze wybieraj sprzęt i wyposażenie, które zabezpieczy Cię od przemoknięcia, przemarznięcia i przewiania. Wybierając się w góry koniecznie zabierz obuwie dostosowane do wędrówki w terenie (sprawdzone, wygodne i nie powodujące otarć).
Na szlak wychodź wcześnie, tak aby uniknąć upałów, burz lub ryzyka powrotu po zmroku.
Nie wychodź w góry w czasie silnego wiatru i zachowaj szczególną ostrożność w porze burzowej. Jeśli nie czujesz się pewnie wędrując we mgle zawróć, odszukaj ostatnie mijane oznakowanie i zejdź do doliny.
Pobierz aplikację „Ratunek” i zapisz w telefonie numery ratunkowe do najbliższej dyżurki GOPR.
ZAGROŻENIA NA TERENIE PARKU:
Park nie odpowiada za mienie pozostawione, zagubione na terenie Parku i nie prowadzi biura rzeczy znalezionych.
Bez względu na porę roku, planując wyjście w góry zawsze musimy liczyć się z możliwością wystąpienia gwałtownej zmiany pogody. Zmianę taką należy uwzględnić przy planowaniu trasy oraz pakowaniu ekwipunku na wyjście.
Burze: na terenie Bieszczadów najczęściej występują w miesiącu lipcu ale mogą się zdarzyć również późnym latem i wiosną, dlatego każdorazowo przed wyjściem na szlak sprawdzamy warunki pogodowe i prognozę. Jeśli będąc na szlaku zauważymy, że warunki pogodowe się zmieniają należy od razu wybrać najkrótszą drogę zejścia w dolinę. Burze najczęściej występują w godzinach popołudniowych, więc latem najlepiej jest planować wyjścia o godzinach wczesno-porannych. Bezwzględnie, podczas burzy, nie możemy przebywać na kopułach szczytowych, przy ciekach wodnych, gromadzić się oraz szukać schronienia pod drzewami. Zaskoczeni przez burzę powinnyśmy zejść w niższą lokalizację, usiąść na plecaku z podkulonymi nogami i zabezpieczyć się przed wychłodzeniem od deszczu (pamiętajmy o zabezpieczeniu telefonu przed zalaniem). Należy również oddalić się od wszelkich metalowych elementów i zabezpieczeń jakie występują np. na Tarnicy, Smereku, Haliczu czy przy schronie na Połoninie Wetlińskiej. Burza nie jest pięknym spektaklem, porażenie piorunem w górach może być śmiertelne. Na szlakach i przy parkingach znajdują się deszczochrony, których lokalizacja widoczna jest na mapce.
Wiatr: wychodząc w góry zakładamy, że na szczycie będzie wiał silny wiatr. Bez względu na to czy w dolinie odczuwalny jest wiatr, w lokalizacjach otwartych powyżej górnej granicy lasu warunki mogą być diametralnie różne dlatego koniecznie należy przewidzieć zabranie ze sobą odzieży ochronnej (kurtki przeciwdeszczowej/przeciwwiatrowej, czapki, komina, okularów ochronnych). Podmuchy w okresie letnim mogą dochodzić do 140 km/h - tak silnie wiejący wiatr nie tylko znacząco utrudnia wędrówkę ale może być również niebezpieczny. Szczególnie ważne jest, aby przy silnym wietrze nie przebywać w piętrze leśnym gdzie może dojść do powalenia drzewa lub obłamania gałęzi, która upadnie na szlak. Przy niższych temperaturach silnie wiejący wiatr będzie czynnikiem wychładzającym co również należy postrzegać jako ryzyko przy planowaniu dłuższych tras. W okresie zimowym wiatr powoduje zawianie szlaku, tworzy trudne do pokonania nawisy śnieżne powyżej górnej granicy lasu oraz ogranicza widoczność przez zadymki śnieżne. Wpływa on także na zwiększenie ryzyka lawinowego.
Niska temperatura: aby zapewnić sobie komfort cieplny należy właściwie dobrać odzież i zaplanować wyjście. Warto stosować ubiór warstwowy - na podejściu unikamy przegrzania i spocenia, natomiast wychodząc powyżej górnej granicy lasu chronimy rozgrzane ciało przed nadmierną utratą ciepła i przewianiem. Temperatury na szczycie są zazwyczaj niższe niż te w dolinie. Temperatura odczuwalna jest również niższa przy wiejącym wietrze - im niższa temperatura i silniejszy wiatr tym temperatura odczuwalna będzie niższa. Różnice pomiędzy temperaturą faktyczną a tą odczuwalną mogą dochodzić nawet do 15 °C.
Wysoka temperatura: szczególnie niebezpieczna jest w okresie letnim gdy marsz w pełnym słońcu bez odpowiedniego nakrycia głowy może być przyczyną udaru słonecznego. Wysoka temperatura może być również bardzo niebezpieczna dla osób starszych, dzieci oraz osób z chorobami krążenia i serca. W okresie letnim należy unikać wychodzenia w góry podczas upałów lub planować wędrówkę ruszając na szlak o wczesnych godzinach porannych. Bezwzględnie należy zabezpieczyć się w odpowiednią ilość wody lub elektrolitów (min. 1,5 l/na osobę). Pamiętajmy, że wychodząc powyżej górnej granicy lasu znajdziemy się na terenie otwartym, na którym miejsca zacienione występują bardzo sporadycznie.
Mgła: występowanie mgły nie jest zależne od pory roku i utrudnienia z nią związane mogą występować przez cały rok. Pojawienie się mgły może doprowadzić do zagubienia drogi. Zmniejsza ona możliwość orientacji w terenie co bywa szczególnie niebezpieczne zimą śnieg i mgła tworzą jedno białe tło bez punktów odniesienia w terenie. W przypadku zagubienia we mgle należy ustalić kierunek, z którego przyszliśmy i odnaleźć ostatni mijany znak na szlaku. Strefy połoninowe na terenie parku posiadają oznakowania w postaci czerwonych numerowanych tyczek. W razie zagubienia należy zadzwonić na nr alarmowy podając nr znajdujący się na tyczce. Dodatkowe oznakowanie zastosowano na polanach śródleśnych gdzie przy wyjściu z lasu umieszczane są strzałki kierunkowe określające kierunek przebiegu szlaku.
Pokrywa śnieżna: może występować w najróżniejszych postaciach. Świeży opad śniegu przy niskich temperaturach jest lekki, przy wyższych temperaturach śnieg taki staje się ciężki i mokry co bardzo utrudnia i wydłuża wędrówkę na szlaku. Szlaki na terenie Parku nie są przecierane. Jeśli natrafimy na szlak z mokrym nieprzetartym śniegiem należy ocenić własne siły i rozważyć skrócenie trasy lub powrót. Przy dłuższym okresie bez opadów szlaki są najczęściej przedeptane ale miejscami na stromych podejściach mogą być wyjątkowo śliskie i niebezpieczne. Specyfika pokrywy śnieżnej może się różnicować w ciągu doby. Rano najczęściej mamy do czynienia ze zmarzniętym, twardym śniegiem, natomiast słońce operujące w ciągu dnia może spowodować, że ta sama pokrywa śnieżna po południu będzie mokra i grząska. Różnice w pokrywie śnieżnej mogą być również zależne od zacienienia (w obszarach zacienionych dłużej utrzymuje się zmarznięta pokrywa). Płaty zmarzniętego śniegu są śliskie, a upadek na nich może skutkować urazem fizycznym.
Pakując wyposażenie w góry warto zabrać raczki i kijki, a na świeży śnieg rakiety lub narty skiturowe.
Lawiny: na terenie Parku najczęstsze są lawiny deskowe. Komunikat lawinowy jest uaktualniany zgodnie z danymi publikowanymi przez GOPR. Zejście lawiny jest najczęściej spowodowane przez osoby, które poruszają się poza wyznakowanymi szlakami turystycznymi (dochodzi wtedy do naruszenia równowagi mas śnieżnych). Każdorazowo wybierając się zimą do Parku należy zapoznać się z treścią komunikatu turystycznego, prognozą pogody oraz aktualnym komunikatem lawinowym publikowanym przez GOPR
Stopnie zagrożenia lawinowego. I stopień – zagrożenie lawinowe nieznaczne; II stopień – umiarkowane; III stopień – znaczne; IV stopień – duże; V stopień – bardzo duże zagrożenie lawinowe.
Błoto: czyli nieoficjalny synonim Bieszczadów. Opady trwające dłużej niż dwa dni powodują rozmiękczenie struktury gleby. Szlaki stają się wtedy śliskie i wymagają większej uwagi podczas schodzenia i podchodzenia na stromych podejściach. Poślizgnięcie na błocie może spowodować niebezpieczny w skutkach upadek. Śliskie i niebezpieczne stają się również różne elementy zabezpieczające na szlaku takie jak dylowanki (kładki drewniane), mostki czy progi przeciwerozyjne. Wychodząc na szlak po deszczu zawsze musimy posiadać odpowiednie obuwie terenowe, pomocne w takich warunkach są również kijki. Jeśli mamy problemy z równowagą nie powinniśmy wchodzić na śliskie szlaki.
Dzikie zwierzęta na terenie Parku: przebywanie na terenie Parku w godzinach wczesno-porannych lub nocnych może skutkować natknięciem się na niedźwiedzia. Dokarmianie lisów oraz jeleni przez turystów powoduje sytuacje konfliktowe, w których dzikie zwierzęta synatropizują się, przestają bać się obecności człowieka i w pewnych sytuacjach szukają kontaktu. Próba pogłaskania lisa w trakcie dokarmiania może zakończyć się bolesnym pogryzieniem! W gminach sąsiadujących z Parkiem odnotowywano przypadki wścieklizny.
NAJWAŻNIEJSZE ZASADY BEZPIECZEŃSTWA W BIESZCZADZKIM PARKU NARODOWYM:
Dokładnie planuj trasę tak, aby nie zabrakło Ci sił, nawet przy nagłej zmianie pogody. Trasę planuj z uwzględnieniem pory roku, długości dnia oraz własnych możliwości kondycyjnych. Wychodząc na szlak sprawdź jego długość, prognozowany czas przejścia, ilość przewyższeń oraz dostępne miejsca schronienia.
Sprawdzaj prognozę pogody, aktualne komunikaty turystyczne na stronie Parku oraz komunikaty GOPR. Jeśli prognozy pogody są niekorzystne zrezygnuj z wędrówki. Przed wyjściem na szlak powiadom kogoś z bliskich o planowanym wyjściu i trasie.
Pakując plecak nie zapominaj o zabraniu odpowiedniej do zaplanowanej wędrówki ilości prowiantu i wody. W plecaku powinna znajdować się również podstawowa apteczka, latarka, powerbank, okulary przeciwsłoneczne oraz mapa. Zabierz też ze sobą: krem przeciwsłoneczny, koszulkę i skarpety na zmianę, komin, rękawiczki i czapkę.
Zawsze wybieraj sprzęt i wyposażenie, które zabezpieczy Cię od przemoknięcia, przemarznięcia i przewiania. Wybierając się w góry koniecznie zabierz obuwie dostosowane do wędrówki w terenie (sprawdzone, wygodne i nie powodujące otarć).
Na szlak wychodź wcześnie, tak aby uniknąć upałów, burz lub ryzyka powrotu po zmroku.
Nie wychodź w góry w czasie silnego wiatru i zachowaj szczególną ostrożność w porze burzowej. Jeśli nie czujesz się pewnie wędrując we mgle zawróć, odszukaj ostatnie mijane oznakowanie i zejdź do doliny.
Pobierz aplikację „Ratunek” i zapisz w telefonie numery ratunkowe do najbliższej dyżurki GOPR.
ZAGROŻENIA NA TERENIE PARKU:
- Potknięcie lub poślizgnięcie na: śniegu, błocie, mokrym elemencie drewnianych zabezpieczeń szlaków, kamieniu ukrytym pod listowiem, luźnym rumoszu skalnym, skale lub mokrej trawie czy korzeniu. Upadek przy potknięciu lub poślizgnięciu może skutkować kontuzją, trwałym uszczerbkiem na zdrowiu lub śmiercią.
- Zgubienie wynikające ze słabej znajomości w terenie. Zagubienie drogi może skutkować stresem, wychłodzeniem, uszczerbkiem na zdrowiu lub śmiercią.
- Wychłodzenie, hipotermia, odwodnienie, udar słoneczny, cieplny lub wyczerpanie cieplne.
- Porażenie piorunem.
- Śmierć lub trwały uszczerbek na zdrowiu na skutek uderzenia powalonym drzewem, spadającą gałęzią lub okiścią (lodem) spadającym z drzew albo na skutek kolizji z osobą zjeżdżającą zimą po szlaku.
- Otarcia lub odciski wynikające z wędrówki w złym sprzęcie.
- Ugryzienie przez kleszcza, które może skutkować boreliozą.
- Wejście w sytuację konfliktową z dzikim zwierzęciem. Może skutkować pogryzieniem, trwałym uszczerbkiem na zdrowiu, koniecznością przyjmowania szczepionek na wściekliznę czy surowicy, utratą mienia lub śmiercią.
Park nie odpowiada za mienie pozostawione, zagubione na terenie Parku i nie prowadzi biura rzeczy znalezionych.